De Lange Jan, hoe nu verder?
Wij begrijpen heel goed dat het voor onze leden die hier in het verleden altijd met plezier hebben gevist dat het droevig is om te zien hoe het water er nu bij ligt, dat is voor ons als bestuur zeker zo.
Om met deze pagina niet in herhaling te vallen en om het beter te kunnen begrijpen wat daar nou speelt verwijzen we allereerst naar deze pagina : https://ruischvoorn-tilburg.nl/visstandsbeheer/calamiteit-lange-jan/
De oorzaak van al deze ellende ligt hem in het feit dat er een gigantische sliblaag ligt, de vijver is na de jaren 40 ontstaan door zandwinning voor de aanleg van de oude Eindhovense weg, er ligt dus van ruim 80 jaar bladafval in die put.
Dat in combinatie met de grote diepte (waar zeker in de zomer zo goed als geen zuurstof is) kunnen de bacteriën die op ondiepere wateren dit afval om kunnen zetten hun werk niet doen.
Zoals in de pagina waar hierboven naar verwezen wordt is beschreven, ontstaat er Waterstofdisulfide (H2S gas, herkenbaar aan de geur van rotte eieren).
Het nare van dit spul is dat het zich bindt aan de rode bloedcellen in de vis en daardoor de opname van zuurstof belemmerd. Dus is het niet direct zuurstofgebrek in het water wat de sterfte veroorzaakt, maar het belemmeren van de opname van zuurstof.
Welke ideeën en acties zijn er al de revue gepasseerd?
- Allereerst hebben we geprobeerd om door coccolietenkrijt in te zetten een poging te doen om de sliblaag toch af te kunnen breken. De leverancier van dit spul had aangegeven dat dit ook in diep water zou moeten werken, dat blijkt dus niet zo te zijn en er was geen afname in de dikte van de sliblaag vast te stellen. (In Esbeek hebben we dit ook toegepast en op dit ondiepe water heeft het fantastisch gewerkt.
- Er werd het idee geopperd om een dikke pijp aan te sluiten op het kanaal. Als je daar goed over nadenkt dan zal dit ook geen verbetering opleveren, 1 pijp zal zo goed als geen stroming opleveren, leg je er 2 dan wordt dat al wat beter. Maar dit heeft dus geen enkele invloed op de dikke sliblaag en daarmee het ontstaan van H2S gas in die zuurstofarme omgeving. En dat gas is de oorzaak van de sterfte en daar gaat het aanleggen van pijpen niets aan veranderen.
- Buiten dat, Rijkswaterstaat zal hier absoluut geen medewerking aan geven, zij hebben onder andere als taak om de waterkwaliteit van het kanaal te verbeteren (Kader Richtlijn Water van de EU) en zitten dus niet te wachten op een instroom van water met een twijfelachtige kwaliteit. Door op een ander punt dan een afwatering te maken om wel stroming te krijgen zullen ze ook niet mee akkoord gaan, dan ontstaan er problemen om gedurende droge zomers het waterpeil in het kanaal te behouden.
- De optie om de sliblaag te verwijderen is niet te betalen voor onze vereniging.
- Ook hebben we onderzocht of het mogelijk zou zijn om de put te verondiepen, ook dat is geen optie, door het storten van grond zal de sliblaag in beweging komen en dus boven op het zand komen te liggen, dan zijn we er dus ook nog steeds niet vanaf. Nog afgezien van de kosten van deze optie die ook zeker niet gering zijn.
De problemen zijn ontstaan bij de aanleg van de regenwater zuiveringsputten naast de Lange Jan, op het moment dat er werd gestopt met bemalen is waarschijnlijk de hele sliblaag in beweging gekomen door het opstuwende grondwater. (Deze theorie is door het Waterschap ontkent maar het is toch wel héél toevallig dat dit opeens na 70 jaar problemen geeft.)
Dus er zijn helaas gewoon geen mogelijkheden om dit aan te pakken, het enige wat er kan verbeteren is dat de sliblaag opnieuw in klinkt waardoor het ontstane H2S gas in de sliblaag blijft zitten en niet ontsnapt.
Het aandragen van ideeën door onze leden om iets aan het water te veranderen waardoor het beter zou worden geeft zeker aan dat iedereen met dit water begaan is, maar tot nu toe worden er geen nieuwe en reële opties aangedragen en de kans dat dit gebeurt is ook zéér klein omdat we volgens ons alle mogelijke oplossingen goed hebben bekeken.
Overigens is dit een probleem waar alle diepe zandafgravingen vroeg of laat mee te kampen gaan krijgen. Het is niet voor niets dat er in Nederland voortaan vaker dit soort putten worden verondiept, maar dit moet dan wel gebeuren voordat er een dikke sliblaag is ontstaan. Als voorbeeld in onze regio: de Noorderplas is recent verondiept, helaas is de grond die daarvoor is gebruikt van twijfelachtige kwaliteit geweest waardoor het nu verontreinigd is…
Met dit artikel hopen we dat onze leden beter begrijpen wat er mis is met de Lange Jan en dat dit buiten de macht van de Ruischvoorn ligt om dit op te lossen en dus geen onwil is.
Voor eventuele suggesties mail naar info@ruischvoorn-tilburg.nl